LİMİTED ŞİRKETLERDE PAY DEVRİ

LİMİTED ŞİRKETLERDE PAY DEVRİ

Limited şirket, 50.000 (elli bin) Türk lirası asgari sermayeyle ve en az bir ortakla kurulan esas sermayesi belli olan ve paylara bölünmüş bir tüzel kişiliktir.[1] Limited şirkette paylar, malvarlığı olarak nitelendirilir ve bu sebeple devri mümkündür. Limited şirketlerin yapısı gereği, payların devredilmesi Türk Ticaret Kanunu madde 595’te sıkı şekli şartlara tabi tutulmuştur.

Öncelikle şirketteki payını üçüncü bir kişiye veya şirketteki diğer pay sahibine (bundan sonra devralan olarak anılacaktır) devredecek pay sahibiyle (bundan sonra devreden olarak anılacaktır) payı devralacak kişi yazılı bir pay devri sözleşmesi yapmalıdır. Söz konusu sözleşme noter tarafından onaylanmalıdır. Uygulamada sözleşmenin noter tarafından düzenlendiği sıkça karşılaşılan bir durumdur. Sözleşmenin noter tarafından yapılması ve imzaların noter huzurunda atılması veyahut sözleşmenin taraflarca hazırlanıp imzaların noter tarafından onaylanması halleri kanuna uygunluk teşkil etmektedir.

Pay devri sözleşme içeriğine ilişkin olarak TTK m.595/1 uyarınca düzenlenecek hususlar belirtilmiştir. Söz konusu hususlar sözleşmeye eklenirken açıklık ve netlik, pay devri işleminin gerçekleşmesi açısından önemlidir. Payın miktarı, devreden ve devralana ilişkin ödeme ve yan edim yükümlülükleri, cezai koşullar belirtilmelidir. Maddede sayılanlar sınırlı sayıdadır.

Esas sözleşmeyle pay devrinin genel kurul tarafından onaylanma şartı kaldırılabilir. Aksi düzenlenmediği durumlarda ise şirket genel kurulu tarafından pay devrinin onaylanması işlemi, devrin tamamlanması bakımından gereklidir.[2] Devreden ve devralan, noter ve yazılılık şartına riayet ederek yaptıkları bu işlemi genel kurul onayına sunulması için şirkete bildirmekle yükümlüdür. İleride doğabilecek uyuşmazlıklar ve ispat bakımından söz konusu bildirim yazılı ve noter kanalıyla yapılmalıdır. Ayrıca TTK m. 595/7 uyarınca şirkete yapılan bildirim, 3 ay içerisinde genel kurul tarafından reddedilmezse söz konusu pay devri işlemi genel kurulun onayladığı anlamına gelmektedir. TTK m.594/1 uyarınca pay devrinin onaylanmasının ardından şirket müdürü yapılan bu devri şirket pay defterine kaydetmesi gerekir. Yapılan bu kayıt açıklayıcı niteliktedir.[3]

Pay devrine ilişkin incelemeler, Türk Ticaret Sicil Müdürlüğü tarafından yapılmaktadır. Ticaret siciline şirket müdürü tarafından başvurulması gerekmektedir.[4] Ancak müdürünün 30 gün içerisinde sicile başvurmadığı durumlarda, devreden ortak sicilden adının silinmesi için başvuruda bulunabilir. Herhangi bir eksiklik olduğu durumlarda tescil başvurusu reddedilir.

Şekle uygun şekilde yapılmayan hisse devir sözleşmeleri geçersizdir. Genel kurul tarafından onaylanma yoluyla geçersiz sözleşmelere geçerlilik niteliği kazandırılamayacaktır. Yargıtay kararları, geçersiz bir hisse devrinde devralan taraf sözleşmenin geçerli olduğunu düşünerek yaptığı edimleri sebepsiz zenginleşme çerçevesinde talep edebileceği yönündedir. [5] Limited şirket bünyesinde gerçekleştirilen devir sözleşmesinin geçersizliğini taraflar ve üçüncü kişiler ileri sürebilir, aynı zamanda mahkemeler re ’sen inceleyebilir.

KAYNAKÇA

Aksu Özkan, Pay Devrinin Ortağın Kamu Borçlarına Etkisi 

Çamoğlu Ersin, Limited Ortaklıklar Hukukunun Temel İlkeleri

Şener Oruç Hami, Yargıtay Kararları Işığında Limited Ortaklıklar Hukuku

Şener Oruç Hami, Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku

Türe Murat, Yargıtay Kararları Işığında Limited Şirkette Esas Sermaye Payının Devri

[1] TTK m.573 https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6102.pdf , Resmi Gazete 23.11.2023 https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/11/20231125-23.pdf 

[2] İki ortaklı limited şirketlerde ortaklardan birinin diğerine pay devretmesi durumunda genel kurul onayı aranmadığına ilişkin Yargıtay kararı Yargıtay 11 HD, E 2014/9143 K 2014/14323, 23.09.2014, https://karararama.yargitay.gov.tr 

[3] Türe Murat, Yargıtay Kararları Işığında Limited Şirkette Esas Sermaye Payının Devri, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl 13, Sayı: 51, Temmuz 2022,

[4] TTK m.598/1

[5] Türe Murat, Yargıtay Kararları Işığında Limited Şirkette Esas Sermaye Payının Devri, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl 13, Sayı: 51, Temmuz 2022, “Şener Oruç Hami, Ortaklıklar Hukuku (n 9) 695; Yargıtay 11 HD, E 12809 K 5328, 22.05.2003, “...Dava, limited şirket hisse devir sözleşmesinden kaynaklanan alacağın tahsili amacıyla girişilen icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. TTK’nun 520/son (TTK m. 595/1) maddesi uyarınca pay devri hakkındaki sözleşmeler yazılı şekilde yapılmış ve imzası noterce tasdik ettirilmiş olmadıkça, ilgililer arasında dahi hüküm ifade etmez. Bu durumda taraflar, ancak birbirlerine verdiklerini sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre isteyebilirler...””